Voormalig openlucht zwembad in het stadspark
Door: Laurens Schellen
Met dank aan dagblad De Limburger. Dit artikel werd op woensdag 25 augustus 2021 gepubliceerd in dagblad De Limburger en met toestemming van de krant nu op onze site.
In Sittard lag ooit het ‘mooiste zwembad van ’t land’
Steden en dorpen, buurten en wijken, straten en pleinen veranderen, soms zelfs zo ingrijpend dat je ze op oude foto’s nauwelijks meer herkent. In de serie ‘De Metamorfose’ nemen we de geschiedenis door van opvallende plekken in de Westelijke Mijnstreek. In dit artikel: het verdwenen zwembad in het stadspark van Sittard. Chauvinistische inwoners zijn er zo’n negentig jaar geleden rotsvast van overtuigd: ’s lands fraaist gesitueerde openlucht zwembad ligt aan de Vijverweg in Sittard. Zelfs commissaris van de koningin Eduard baron van Hövell tot Westerflier toont zich tijdens het openingsfeest op 17 juni 1933 zichtbaar onder de indruk van het idyllische plaatje.
Met daarbij overigens de aantekening dat de adellijke gouverneur die middag geenszins in de verleiding kwam om zelf nog even een frisse duik te nemen. De verklaring lag vermoedelijk in het feit dat het kwik die zomerse zaterdag niet verder reikte dan een graadje of zestien. Bovendien had de hoogste provinciebaas destijds andere kopzorgen, want de werkloosheid als gevolg van de zware economische crisisbrak alle records.
Hoe dan ook, de euforie in Sittard over het nieuwe gemeentebad was allerminst overdreven. Niet alleen omdat het gevoed werd met natuurzuiver water uit de bronnen van de nabijgelegen roeivijver. Maar ook – en vooral – vanwege het monumentale decor te midden van lommerrijk groen. Het zwembad maakte immers deel uit van het stadspark, dat de jaren voordien – tussen 1920 en 1927 – in het kader van de werkloosheidsbestrijding was aangelegd onder supervisie van de gerenommeerde landschapsarchitect Dirk Frederik Tersteeg.
Knoop
Is heden ten dage de discussie in de stad over het lot van de publieke zwembaden en de (ver)nieuwbouw van Glanerbrook hoog opgelaaid, ook de aanleg van het parkbassin verliep allerminst rimpelloos. Integendeel. Pas na een hoop gepalaver hakte het stadsbestuur op 22 augustus 1932 eindelijk de knoop door. Het complex moest verrijzen in het hart van het park, op een toen nog min of meer maagdelijk gedeelte. Aldus geschiedde. De bouw van het sport- en recreatie bad, dat in die tijd nog doodgewoon Gemeentelijk Zwembad Sittard heette, stond onder leiding van de Blericks architect G. Cuijpers. Die was kort tevoren bij de toen nog zelfstandige gemeente Sittard in dienst getreden.
Mede dankzij de monumentale uitstraling ontpopte het zwembad zich al snel tot trekpleister van formaat en genoot het zelfs internationaal aanzien. Zo vond er in de zomer van 1934 onder grote publieke belangstelling een officiële zweminterland plaats tussen Nederland en Frankrijk. Vooral in de vijftiger en zestiger jaren beleefde het bad gouden tijden.
“Hoe vaak we er waren? Simpel: altijd. Twee maal daags, vóór en na school”, vertelt Frits van Beek (69), die destijds – en ook nu nog – letterlijk om de hoek woonde. “Tegenwoordig gaat de jeugd naar de discotheek, wij hadden vroeger eigenlijk alleen dat zwembad. Man, dat was avontuur, op velerlei gebied”, grijnst Van Beek, ooit nog opperhoofd van stads carnavalsvereniging De Marotte. „Uiteráárd klommen we ’s nachts stiekem over de hekken. Duiken totdat de politie kwam.”
Maar begin jaren zeventig trad het verval in. Vooral na de opening van een tweede gemeentelijk zwembad (De Hateboer) aan de andere kant van de stad. De inmiddels sterk verouderde bassins aan de Vijverweg verloren de concurrentieslag kansloos. In 1985 vielen de poorten voorgoed in het slot.
Sloop
Het complex fungeerde daarna nog kortstondig als restaurant met forellenvijver, maar de sloop (in 1993) kondigde zich toen al onherroepelijk aan. De rijks monumentale gevel van het hoofdgebouw staat nog steeds overeind, zij het vol gekalkt met graffiti. Voor het overige wijst niets meer op het roemrijke verleden, wat rest is een groene grasvlakte die nu officieel dienst doet als ‘theatervormig evenemententerrein’. Al moet je die evenementen met een loep zoeken, ook buiten coronatijd.
- prentbriefkaart: fotograaf onbekend
- kleurenfoto: Jean Baggen
Sittards parkbad Berlijns mysterie
Het monumentale zwembad, opgetrokken in typische jarendertig-stijl met symmetrische voorgevel, stond volop in de schijnwerpers. Sterker, op verzoek van het Nationaal Olympisch Comité stuurde het zwembadbestuur het ontwerp van het bad in Sittard naar Berlijn als Nederlandse inzending voor een internationale kunstcompetitie die was gekoppeld aan de – omstreden – Olympische Spelen van 1936. Of het Sittardse parkbad daar in de prijzen viel, blijft echter tot op de dag van vandaag onopgehelderd. Zelfs in de bestuur notulen is er nooit meer met een woord over gerept.
Sittards parkbad Berlijns mysterie
Het monumentale zwembad, opgetrokken in typische jarendertig-stijl met symmetrische voorgevel, stond volop in de schijnwerpers. Sterker, op verzoek van het Nationaal Olympisch Comité stuurde het zwembadbestuur het ontwerp van het bad in Sittard naar Berlijn als Nederlandse inzending voor een internationale kunstcompetitie die was gekoppeld aan de – omstreden – Olympische Spelen van 1936. Of het Sittardse parkbad daar in de prijzen viel, blijft echter tot op de dag van vandaag onopgehelderd. Zelfs in de bestuur notulen is er nooit meer met een woord over gerept.
Herkomst foto: Facebook ‘Mien Awd Zitterd’